پیامآور ستارگان
سفر به قلب کیهان و نمایی بینظیر از تمدن بشر... نیل دگراس تایسون در کتاب پیام آور ستارگان، چشمانداز جدیدی از تمدن و بشریت را به ما نشان میدهد. کافی است با نویسنده همراه شوید تا ببینید خارج از این کرهی خاکی، زندگی بسیار فراتر از مشکلات و دغدغههای ریز و درشت انسانهاست. شاید مهمترین پیام ستارگان برای ما، یادآوری خودخواهی و ویرانگری انسانها باشد. این کتاب به عنوان کتاب پرفروش نیویورک تایمز شناخته شده است.
این کتاب ترکیب شگفتانگیزی از علم، نور و تخیل است. نیل دگراس تایسون (Neil deGrasse Tyson) دست شما را گرفته و به نقطهای از کیهان میبرد که در آنجا، زمین با همه آنچه روی آن زندگی میکند، بیش از نقطهی کوچکی بر صفحهی آسمان نیست. به نظر میرسد کتاب پیامآور ستارگان (Starry Messenger) نور جدیدی بر زندگی انسانها میتاباند. زیر این نور، جنگ، سیاست، مذهب، نژاد، جنسیت و... اگر هم دیده شوند، آنچنان بیاهمیت هستند که جدال بر سر آنها بیهوده است. در جهانی که پر از حدوحدود و مرزهای قراردادی است، نویسنده برای از بین بردن شکافهای جهان امروز تفسیر متفاوتی را از جهان و تمدن به ما ارائه میکند.
تا پیش از آنکه گالیله، تصویر جدیدی از جهان را به انسانها نشان بدهد، بشر خود را مرکز دنیا میدانست. گالیله حقایق علمی را از آسمان به زمین آورد و موجب شد انسانها بدانند بسیار فراتر از جهان محدود آنها، میلیونها ستاره و سیاره در گردشند؛ اما این تمام ماجرا نیست. انسانها عادت کرده بودند که براساس جایگاه ستارگان در آسمان و حرکت آنها تعبیرات متفاوتی را از رخدادهای زندگی خود داشته باشند یا حتی وقایع آینده را پیشبینی کنند. نیل دگراس تایسون در کتاب پیامآور ستارگان، خرافات دیروزی و تصورات غلط امروزی را به چالش میکشد و به خوانندگانش میآموزد که خرد را در خدمت تمدن به کار بگیرند. این کتاب گنجینهای از بینشها و پیامهایی از کائنات را در بر میگیرد که به زبان علم بیان شدهاند.
زشت و زیبا، هویت و رنگ پوست مفاهیمی هستند که در نتیجهی درک ناقص جهان، در حافظهی بشر شکل گرفتهاند. نیل دگراس تایسون به شما این فرصت را میدهد که از دریچهی کیهانی، دیدگاه تازهای نسبت به معضلات امروزی بشریت داشته باشید. کتاب پبامآور ستارگان، در یک کلام، شما را به دو سلاح علم و عقلانیت مجهز میکند تا جهانی بسازید که فارغ از قضاوتهای نادرست و تبعیض باشد. ترجمهی این اثر به قلم یاسین قاسمی بجد و طلعت اصغری درمیان انجام شده است.
دنیای زیر آبهای خلیج نیلگون فارس
کتاب دنیای زیر آبهای خلیج نیلگون فارس نوشتهی نویسندهی پرکار، یاسین قاسمی بجد است. او در این کتاب، اشیا و تأسیسات و تجهیزات انسانساخت موجود در پهنهی خلیجفارس را معرفی و بررسی میکند و در این مسیر، برای تحلیل بهتر و دقیقتر سازوکار این فناوریهای زیردریایی و تأثیراتشان، از متون و مقالات و تصاویر فراوان بهره میبرد.
پژوهشگران حوزههای مختلفْ خلیجفارس را از جنبههای تاریخی، جغرافیایی، باستانشناختی، زمینشناختی و سیاسی بررسی کردهاند و کتابها و مقالههای بسیار متنوعی دربارهی آن نوشتهاند؛ اما به نظر میرسد تاکنون پژوهشهایی کافی در زمینهی اشیا و تأسیسات و تجهیزات انسانساخت موجود در این خلیج نیلگون انجام نشده است؛ ازاینرو یاسین قاسمی بجد با روش استنادی و کتابخانهای و با استفاده از متون و مقالات و مطالب اینترنتی، این جنبهی مهم از خلیجفارس را بررسی کرده که ماحصل آن کتاب دنیای زیر آبهای خلیج نیلگون فارس است.
این کتاب شامل هفت گفتار است. نویسنده در هر گفتار بهترتیب، تأسیسات نفت و گاز، کابلهای زیردریایی، کشتیهای غرقشده، مینهای دریایی، زیردریاییها، باستانشناسی دریایی و گنجینههای عظیم و زبالهها و آلودگیهای دریایی موجود در آبهای خلیجفارس را بررسی میکند.
تعداد زیادی تصویر موثّق و باکیفیت نیز در این هفت گفتار درج شده است. این تصاویر را بیشتر از منابع خارجی و خصوصاً از اینترنت تهیه کردهاند؛ اما کوشیدهاند تا به فضای زیر آبهای خلیجفارس مربوط باشد. یاسین قاسمی بجد اذعان کرده که کیفیت برخی از تصاویر عالی نیست؛ ولی بهعلت اطلاعات ارزشمندی که دارند، آنها را نیز در میان تصاویر دیگر قرار داده است.
مکران
کتاب مکران: بلوچهای ایران از نگاهی دیگر به قلم یاسین قاسمی بجد، که خود زادهی همین منطقه است، ابعاد مختلف زندگی مردمان بلوچ را مورد پژوهش قرار میدهد. ساختارهای مذهبی، تاریخی، اجتماعی و اقتصادی، از مسائل موردتوجه نویسنده در این کتاب هستند. او پیشینهی این قوم سرشناس در ایران را مطالعه میکند و دریافتهای خود را با خواننده به اشتراک میگذارد.
یاسین قاسمی بجد، در کتاب مکران: بلوچهای ایران از نگاهی دیگر، به سراغ زندگی مردمان بلوچ ساکن ایران میرود. او که خود متولد همین منطقه است، تلاش داشته تا در این کتاب دیدگاه متفاوتی نسبت به قوم بلوچ ارائه دهد. این مردمان از شناختهشدهترین اقوام ایرانزمین هستند. مکران: بلوچهای ایران از نگاهی دیگر کتابی است که نگاه جامعی به تمامی ابعاد زندگی آنها دارد و از زوایای مختلفی به این موضوع نگاه میکند.
اقوام بلوچ، علاوه بر ایران، در پاکستان و افغانستان هم سکونت دارند. با این حال، این کتاب تنها به بررسی زندگی بلوچهای ساکن ایران میپردازد. فصل اول کتاب، با بررسی شرایط جغرافیایی منطقهی بلوچستان آغاز میشود. جغرافیا، شرایط اقلیمی و آبوهوا، تا حد قابلتوجهی در جنبههای مختلف زندگی مردم نقشی تعیینکننده دارند. در نتیجه، لازم است که در ابتدای بحث، مورد توجه قرار بگیرند.
به گفتهی هنری فیلد، باستانشناس آمریکایی، منطقهی بلوچستان در خاک ایران به چهار قسمت مکران، ناحیهی سرحد، دشت بنپور (بمپور) و دیزک تقسیم میشود. مکران، نامی است که به بخش مشخصی از بلوچستان ایران، گفته میشود. مورخان و باستانشناسان، بافت گیاهی این منطقه را بهکرات شرح دادهاند. آریان، مورخ یونانی، در این باره نوشته: «بخشهای سبز و حاصلخیزی بهطور پراکنده در برخی نقاط وجود دارند.» او در ادامه به گیاهان دارویی و معطر این منطقه، اشاره میکند. این درحالی است که اغلب بر صحراهای بیآبوعلف و چشماندازهای بیابانی مکران تأکید میشود. در حقیقت، هیچ کدام از این توصیفات بیراه نیستند و همگی از تنوع آبوهوا در این سرزمین ناشی میشوند.
تنوع آبوهوایی باعث میشود تا باقی جنبههای زندگی هم از گوناگونی برخوردار باشد. یاسین قاسمی بجد در فصل دوم، سراغ تاریخ این سرزمین میرود و در ادامه، به مباحث سیاسی و اقتصادی وارد میشود. اعتقادات مذهبی و فرهنگ عامه هم در ادامهی کتاب مکران بررسی میشوند. هنرهای دستی اقوام بلوچ، موسیقیهای سنتی، ادبیات و نحوهی پوشش و معماری از دیگر مباحثی هستند که در این کتاب مورد بررسی قرار گرفتهاند.
نور درون: غلبه بر روزگار شک و تردید
کتاب نور درون به قلم میشل اوباما در قالب ناداستان نوشته شده و از کتابهای خودیاری و توسعهی فردی است. اثر نامبرده به مخاطب کمک میکند که بر اضطراب و تردید خود غلبه کند و در راهی که پیش گرفته، به استراتژیِ از پیش تنظیمشدهاش به بهترین نحو پایبند باشد. کتاب حاضر افتخارات گوناگونی را از آن نویسندهاش کرده است.
ممکن است برای چالشهای بزرگ و جدی زندگی پاسخ سرراست و روشنی وجود نداشته باشد، اما بهنظر میشل اوباما (Michelle Obama) در کتاب نور درون (The Light We Carry) ما میتوانیم ابزاری پیدا کنیم که با تکیه بر آن از پس تغییرات بربیاییم و بهسلامت چالشها را پشت سر بگذاریم. این اثر در سال 2022 منتشر شده و ترجمهی یاسین قاسمی بجد و طلعت اصغری درمیان است. نویسنده در این کتاب گفتوگویی شفاف و صادقانه با مخاطبان خود دارد و به آن پرسشهایی میپردازد که بسیاری از ما درگیرشان هستیم: چطور میتوان رابطهای پایدار و صادقانه ساخت؟ چطور با وجود تفاوتهایمان ارتباطی مؤثر و سالم شکل دهیم؟ در مواجهه با احساساتی مثل درماندگی و تردید چه کنیم؟
میشل اوباما در کتاب جدیدش قصههایی تازه میگوید و در قالب این قصهها نگاهی دقیقتر به موضوعاتی نظیر تغییر، چالش، قدرت و تردید میاندازد. او باور دارد وقتی نور درون خود را پیدا کنیم و با کمک آن خود را برای دیگران روشن سازیم، آن وقت میتوانیم جهان اطراف خود را تحتِتأثیر قرار بدهیم، حقایق را پیدا کنیم و راههای جدیدی برای پیشرفت بیابیم. او از تجریههای خود بهعنوان یک دختر، همسر، مادر، دوست و «بانوی اول کاخ سفید» میگوید و از عادتها و اصولش که پایبندی به آنها باعث شد موفق شود از پس موانع و سختیهای مختلف بربیاید. میشل اوباما خواننده را دعوت میکند ترس خود را ببیند، آن را به رسمیت بشناسد، راهحلی برای آن پیدا کند و در جامعه به قدرت برسد.
کافی است نور درون خود را پیدا کنیم تا بتوانیم از قدرت آن بهره ببریم. میشل اوباما در تازهترین کتاب خود قصههای شخصیاش را در کنار توصیههایی عمیق و شنیدنی میگذارد. حاصل این کار کتابی است که خواننده را به وارسی مجدد زندگی خود تشویق میکند تا بتواند آنچه را که در زندگی به او شادی میبخشد پیدا کند. نویسنده وعده میدهد در ادامه خواننده با کمک روابط معنادار، عمیق و سازنده با دیگران، از پس جهان پرتلاطم بیرون، بهخصوص در عصر کرونا، بربیاید. و وقتی بدانیم که اینها را نه یکی از آن سلبریتیهای بااعتمادبهنفس، بلکه زنی نوشته که همیشه از ظاهر خود ناراضی بوده و دائم از خودش میپرسیده «آیا من بهاندازهی کافی خوبم؟» و در جمع از شدت استرس عرق میکرده، آن وقت اشتیاقمان به خواندن این تجربهها و بینشهای همراه آن بیشتر میشود.